Zwitserse gewoonten door Nederlandse ogen

Promoveren

Recent had ik het genoegen om mijn eerste Zwitserse verdediging bij te wonen van een promovendus. Het viel me tegen hoe dit gevierd werd.

Zelf ben ik in Groningen gepromoveerd en daar waren verschillende tradities en gewoonten. Zo kiest de promovendus twee paranimfen, een soort getuigen zoals bij huwelijken, die de promovendus helpen met allerlei zaken rondom de verdediging.

De paranimfen zamelen geld in voor cadeaus, verzamelen foto’s en anekdotes voor een grappige presentatie tijdens het feest. Daarnaast wordt er een liedtekst verzonnen en gezongen op de melodie van een bekend lied.

Verder is er een openbare verdediging op een mooie locatie met professoren in toga. Tijdens de verdediging moeten de professoren met “Hooggeleerde opponent” en doctoren zonder toga met “zeer geleerde opponent” worden aangesproken.

Aansluitend op de verdediging is er een borrel met een lange felicitatierij, een diner met een aantal professoren, familie en vrienden van de promovendus. Tot slot is er ‘s avonds een feest.

Hier in Zürich aan de ETH hangt het van de groep en het departement af wat de gewoonten zijn. Bij de verdediging die ik bijwoonde was er een publieke presentatie (erg leuk), waar het onderzoek in lekentaal wordt uitgelegd. Daarna is er een gesloten verdediging in een willekeurige ruimte (minder leuk) met aansluitend een borrel (leuk).

Daarnaast versieren collega’s van de promovendus een doctoraalhoed met symbolen die het werk en leven van diegene beschrijven.

Verder is er niets. Het viel me erg tegen.

Het meest tragische was het moment toen de gesloten verdediging was afgelopen. Buiten het lokaal stonden vrienden en familie gespannen te wachten. Toen de deur openging, kwamen de professoren naar buiten gevolgd door promovendus M.

Er werd niets gezegd, ook niet of hij geslaagd was, terwijl het theoretisch mogelijk is om te zakken.

Mensen begonnen daarom maar te klappen, gevolgd door een bedankje van M. en daarna begon de apéro.

Erg jammer.

Het schrale vieren van een diploma is overigens geen uitzondering. Ook bachelor- en masteruitreikingen worden niet erg uitbundig gevierd.

Wat dat betreft kunnen de Zwitsers nog wel wat van de Nederlanders leren.